Zaburzenia mowy - typologia

Logopedyczna typologia zaburzeń mowy:

Klasyfikacja wg. Grabiasa:

1. Zaburzenia mowy związane z niewykształconymi sprawnościami percepcyjnymi:
   •    Głuchota i niedosłuch
   •    Alalia i jej wycofujące się stadium – dyslalia
   •    Oligofazja.
2. Zaburzenia mowy związane z brakiem lub niedowładem sprawności realizacyjnych (przy zdobytych kompetencjach):
   •    Zaburzenia realizacji fonemów:
   * zaburzenia realizacji fonemów: dysglosja – wynika z anomalii tkwiących w budowie narządów artykulacyjnych, np. w przypadku rozszczepów podniebienia
   •    Zaburzenia realizacji ciągu fonicznego:
   * mowa bezkrtaniowców – ujawnia się w postaci bezgłosu lub niewłaściwej realizacji oddechu
   * giełkot – ujawnia się w postaci wzmożonego tempa realizacji ciągu fonicznego
   * jąkanie – zaburzeniu ulega płynność realizacji ciągu fonicznego, zaburzone są intonacja i akcent
   •    Zaburzenia realizacji fonemów i ciągu fonicznego:
   * anartria i dyzartria – związane są z uszkodzeniami ośrodków i dróg unerwiających narządy mowy.
3. Zaburzenia mowy związane z rozpadem systemu komunikacyjnego:
   •    Afazja – zaburzenia wynikające z uszkodzeń korowych ośrodków mowy
   •    Schizofazja – jest wynikiem schizofrenii, a ujawnia się w postaci niespójnych wypowiedzi językowych.

Główne rodzaje zaburzeń mowy wewnątrzpochodnych:

• dysglosja – jest to zniekształcenie dźwięków mowy lub niemożność ich wytwarzania, spowodowanej nieprawidłową budową narządów mowy lub obniżenia słyszalności
• dyslalia (alalia) – czyli opóźnienie w przyswajaniu sobie języka, na skutek opóźnionego wykształcenia się funkcji pewnych struktur mózgowych
• afazja – spowodowana jest utratą częściową lub całkowitą znajomości języka na skutek uszkodzenia pewnych struktur mózgowych
• jąkanie – są to zaburzenia płynności mowy (rytmu i tempa), przyczyny tego zjawiska nie są znane; zaliczane jest do nerwic
• nerwice mowy (logoneurozy) – czyli mutyzm, afonia, jąkanie, zaburzenia tempa mowy, modulacji siły i wysokości głosu u osób cierpiących na nerwice
• oligofazja – jest to niedokształcenie mowy spowodowane upośledzeniem umysłowym
• schizofazja – mowa osób które mają zaburzenia myślenia, spowodowane chorobami psychicznymi (dysfemia – wady wymowy występujące u osób z zaburzeniami sfery emocjonalnej, dysfazja – wady mowy wywołane zaburzeniami osobowości)