Diagnoza lateralizacji

Kochani moi! W odpowiedzi na zadane pytanie, umieszczam post na temat diagnozy lateralizacji, czyli dominacji jednej ze stron ciała. Zróżnicowanie strukturalne i funkcjonalne półkul mózgowych wskazują, że badania lateralizacji są koniecznością, bowiem wpływa ona na tempo i poziom opanowania języka. Dzieci z autyzmem powinny mieć diagnozę lateralizacji wcześniej, bo już w wieku 2 lat, tak by można było podjąć decyzję np. o dominującej ręce najpóźniej w 30 miesiącu życia. Niestety u dzieci z autyzmem obserwuje się długotrwałe przejawy oburęczności, która niesie ze sobą negatywne skutki. A przecież to właśnie dominacja ręki pozwala ukształtować się lewej półkuli jako dominującej dla przetwarzania zadań językowych. Wzorzec dominacji stronnej można sprawdzić u 3-letnich dzieci, prawidłowo rozwijających się podczas codziennych czynności, spaceru i zabaw w piaskownicy, jednak u dzieci z zaburzeniami komunikacji językowej , czasami trudno dokonać takiej obserwacji, dlatego najlepiej zrobić to podczas spotkania diagnostycznego. Do dzieła zatem! :)

Przed przystąpieniem do badania pamiętajcie, że dziecko nie może zdawać sobie sprawy z tego, że jest poddawane testowi. Powinno czuć się swobodnie, jak podczas zabawy:) Każda instrukcja powinna mieć min. 3 próby, tylko wtedy badanie jest obiektywne. Dodatkowo, aby nie sugerować wyboru strony, każdy przedmiot powinien być położony na stole dokładnie w linii osi dziecka, czyli w linii środkowej.

RĘKA
- wrzucanie koralików do odciętej w połowie butelki;
- odkręcanie słoiczka;
- karmienie łyżeczką misia/lali;
- mieszanie łyżeczką kaszy w kubeczku;
- nawlekanie koralików, kuleczek na sznurek;

NOGA

- wchodzenie po schodach (ważne, którą noga dziecko zaczyna czynność);
- kopanie piłki;
- stanie na jednej nodze;
- wchodzenie do koła (np. hula-hop).

OKO
- patrzenie przez dziurkę wyciętą w kartonie;
- zaglądanie do ciemnej butelki;
- robienie zdjęć aparatem fotograficznym;
- oglądanie wzorów w kalejdoskopie;
- patrzenie przez lunetę (np. zwinięty brulion papieru);
- patrzenie przez dziurkę od klucza.

UCHO
-  słuchanie tykania zegarka;
- słuchanie szumu morza w muszli;
- słuchanie, co mówi biedroneczka, ukryta w pudełeczku;






Lateralizację dzielimy na:
- prawostronną (gdy dziecko wybiera prawą rękę, prawą nogę, prawe oko, prawe ucho);
- lewostronną (gdy dziecko wybiera lewą rękę, lewą nogę, lewe oko, lewe ucho);
- skrzyżowaną (gdy dziecko wybiera przeciwne strony ciała np. prawa ręka i lewe oko);
- nieustaloną (gdy dziecko wybiera obie strony ciała przypadkowo lub naprzemiennie np. oburęczność).

Każdy  stwierdzony brak dominacji stronnej wskazuje na trudności w ustaleniu się tej dominacji, a co za tym idzie dominacji funkcji mózgowych. Im wcześniej pomożemy dziecku wybrać dominującą rękę, tym wcześniej przygotujemy je do rozumienia mowy i samodzielnego budowania poprawnych zdań.

Pamiętajcie:
- jeśli dziecko jest oburęczne, a oburęczność obserwujemy po badaniu diagnostycznym przez okres min. 2 tygodni - należy wybrać prawą rękę jako dominującą;
- jeśli dziecko jest oburęczne, a badanie wykazało dominację prawego oka - należy wybrać  prawą rękę jako dominującą.




Cieszyńska J., Wczesna diagnoza i terapia zaburzeń autystycznych. Metoda krakowska, Kraków 2011